Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşu

Konya’da kurulan Anadolu Selçuk İmparatorluğunun son çağlarında Batı Anadolu’da bir uç beyliği iken sonradan bağımsız bir devlet ve gitgide büyük bir imparatorluk olan bu varlığı, ilk kuran, devlete ve hanedana adını veren Osman Bey dir.

Osman Bey’in, egemenliğini ilan ettiği 1299 yılından (diğer bir fikre göre bu yıl 1302) Fatih Sultan Mehmet’in Bizans’ı fethettiği 1453 yılına kadar süren zaman, bu imparatorluğun kuruluş çağıdır. Bu çağın padişahları birbirinden ateşli; birbirinden savaşçı, birbirinden teşkilatçıdır. Rumeli’de ve Anadolu’da emirlerindeki yiğitlerin başında, at oynatır dururlar. Kosova, Niğbolu, Varna meydan muharebelerinde düşmanlarının bile hayranlığını ve hürmetini kazanan bir yiğitlik ve üstünlük gösterirler. Anadolu’nun öteki Türk beyliklerini yarı zorla yarı gönülle hükümleri altına alırlar.

154 sene süren bu devir, adeta bir haşmetli yapının temellerinin kazılması, yapılması ve oturtulması devridir: Plân belli olmuş, zemin katı çıkmış, bina iyice boy göstermiştir.

1453’te İstanbul’un alınması ile açılan devir ise, dünya için şaşırtıcı olduğu kadar Osmanlılar için müjdeli ve verimlidir. Osmanlı İmparatorluğunun yükselme çağı, 1453 yılında İstanbul’un fethiyle başlar, 1579 Sokullu Mehmet Paşa’nın öldürülmesi ile sona erer. O, fetih, Osmanlılığa yeni ve geniş ufuklar açmış, onu Roma İmparatorluğunun varisi yapmış; fakat O’da Osmanlı İmparatorluğunu çetin birleşmeler ve direnmelere karşı ayakta muzaffer tutan son tedbirli büyük adamın yok edilmesi ile sarsıntıyı ve bu sarsıntı, arkasından gelmesi mukadder çöküntüyü hazırlamıştır.

Bu devirde Otlukbeli, Çaldıran, Mercidâbık, Ridaniye, Preveze zaferleri kazanılmış; nice bozkırlar, nice yeşil kıyılar, nice zümrüt ovalar, Osmanlı ülkesine katılmıştır. Nice küçük devletler haritadan silinmiş, Asya, Avrupa ve Afrika kıtaları Osmanlı sipahilerinin at oynattıkları üç büyük meydan halini almıştır. Türk denizcileri; Türk bayrağını Hint Okyanusunda bile dalgalandırmışlardır. Süleymanlar, Sinanlar, Barbaroslar, Bakîler birbirini bastıran başarılar kazanmışlardır.
1579 da Sokullunun öldürülmesiyle başlayan duraklama, 1683 de Osmanlı ordusunun Viyana önünde bozguna uğramasıyla büsbütün artmış ve artık bir gerilemedir sürüp gitmiştir.

Bereket ki Mustafa Kemal, artık koruyucu kollayıcı hatta rastgele idareci olmaktan çıkmış son Osmanlıları bertaraf ederek, milletinin kendi egemenliğini kendi eline almasına büyük zaferi, eşsiz dehası ve emsalsiz başarısı ile önayak olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu böylece, kuruluşunun 624. yılında 36 Padişah verdikten sonra, sona ermiştir.